สารบัญ
- Q. อุณหภูมิเตาตอนนี้สูงขึ้นไปถึงเท่าไหร่ครับ
- Q. ต้องทำให้เร็วขนาดนี้เลยใช่ไหมครับ
- Q. อะไรคือแรงบันดาลใจที่ทำให้คุณอะซุฉิเลือกที่จะเป็นช่างทำแก้วครับ
- Q. จากนั้นก็เป็นช่วงเริ่มฝึกปฏิบัติจริงจังใช่ไหมครับ
- Q. งานของคุณอะซุฉิทำให้รู้สึกถึงความอ่อนโยนคล้ายรอยยิ้มนะครับ ก่อนที่จะมาถึงจุดนี้ได้มีการสั่งสมประสบการณ์แบบไหนมาบ้างครับ
- Q. อารมณ์ของชิ้นงานแบบนี้ได้ใส่ความหมายการสร้างงานของตัวเองไว้ใช่ไหมครับ
- Q. ตอนที่คุณอะซุฉิทำงานอยู่ มีต้องใส่ใจเรื่องอะไรบ้างครับ
- Q. มีอะไรที่ได้สืบทอดต่อจากคุณพ่อที่เป็นช่างทำแก้วเหมือนกันบ้างไหมครับ
เมื่อมองทะลุผ่านงานแก้วใส เช่น แจกัน แก้ว โคมไฟ ออกไปก็จะพบกับความโปร่งใส ในจำนวนงานแก้วหลายๆ ใบที่ใช้อยู่เป็นประจำ ลองหาใบที่ถูกใจแล้วมองผ่านแก้วใสใบนั้น โลกที่เห็นอาจเปลี่ยนไป อาจเกิดเป็นรอยยิ้มใหม่ในชีวิตประจำวันแบบเดิมๆ ก็เป็นได้
แสงไฟที่ทำให้สบายใจหลังกลับบ้าน การทานข้าวกับเพื่อฝูงที่ไม่ต้องมีพิธีรีตองอะไร โต๊ะที่ประดับด้วยดอกไม้ สถานที่เดิมๆ แต่ถ้ารู้สึกชอบมากกว่าเดิม วันสนุกๆ ก็จะเริ่มขึ้น เราได้พบกับช่างทำแก้วที่จะเปลี่ยนบรรยากาศการใช้ชีวิตแบบเดิมให้เป็นช่วงเวลาแห่งความสงบสุข
Hida-Takayama เมืองที่ตั้งอยู่ท่ามกลางหุบเขาอันยิ่งใหญ่ แวดล้อมไปด้วยบรรยากาศที่แสนสดชื่น
เหล่านกป่าหลากชนิดและดอกไม้ป่านานาพรรณที่ถักทอโดยธรรมชาติ ซึ่ง ณ ที่แห่งนี้เรากับคุณโซตะ อะซุจิ (Sota Azuchi) ช่างประดิษฐ์อุปกรณ์เครื่องใช้จากแก้ว ซึ่งงานแก้วของคุณอะซุฉิมีลักษณะเด่นอยู่ที่ผิวสัมผัสและรูปทรงทีดูอวบๆ พองๆ คล้ายลูกอม เราจะมาพูดคุยเกี่ยวกับสร้างสรรค์ผลงาน ว่าการทำให้ชิ้นงานแต่ละงานสัมผัสได้ถึงความอบอุ่นละมุนละไมนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร
Q. อุณหภูมิเตาตอนนี้สูงขึ้นไปถึงเท่าไหร่ครับ
คิดว่าตอนนี้อุณหภูมิไม่น่าถึง 1200 องศานะครับ เป็นเตาแบบอะนาล็อกแบบโบราณ ไม่ได้วัดครับ
Q. ต้องทำให้เร็วขนาดนี้เลยใช่ไหมครับ
ครับ หลายคนบอกว่าผมเป็นคนทำเร็วครับ ชิ้นงานหนึ่งที่นานที่สุดก็ไม่เกิน 10 นาทีครับ หลังจากขึ้นรูปแก้วเสร็จแล้วก็จะเอาไปใส่ที่เตาอบอ่อนปรับอุณหภูมิให้ลดลง ทิ้งไว้หนึ่งคืนให้เย็นครับ ซึ่งลักษณะอารมณ์ของแก้วที่เห็นจากตอนที่กำลังทำอยู่จะสวยงามที่สุด เพราะตัวแก้วเองมีความร้อนที่เปล่งแสงเรืองรองออกมาซึ่งจะให้อารมณ์ต่างกับตอนที่ทำเสร็จแล้วครับ บางทีตอนที่เย็นแล้วก็นึกอยากให้คงสภาพความงดงามไว้อย่างนั้น
Q. อะไรคือแรงบันดาลใจที่ทำให้คุณอะซุฉิเลือกที่จะเป็นช่างทำแก้วครับ
ตั้งแต่ตอนเรียนมหาลัยผมก็คิดว่าผมคงเป็นมนุษย์เงินเดือนไม่ได้แน่ๆ ก่อนหน้านั้นผมก็ไม่เคยลองทำงานแก้วเลย คือจากตอนนั้นมานี่ลำบากมากเลยครับ เพราะมันต้องใช้เลี้ยงชีพด้วย คุณพ่อผมก็เป็นช่างทำแก้วเคยพูดไว้ในครั้งแรกเลยว่า “ต้องทำไปสัก 20 ปีถึงจะเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้ ถ้าทำในสิ่งที่ตัวเองอยากจะทำไปได้สัก 20 ปี พอเลี้ยงตัวเองได้แล้ว ในประเทศญี่ปุ่นมันต้องมีคนที่ชอบงานของแกบ้างล่ะ”
Q. จากนั้นก็เป็นช่วงเริ่มฝึกปฏิบัติจริงจังใช่ไหมครับ
ใช่ครับ เมื่อก่อนนี้ วันไหนทำได้ไม่ดีเท่าที่คาดไว้ ก็จะเลิกแล้วไปดื่มเหล้าบ้าง นอนบ้าง ยอมรับสภาพ
ความจริงไปซึ่งมันเป็นเรื่องจำเป็นนะครับ แต่เมื่อเริ่มทำจริงจังอย่างต่อเนื่อง ก็แปลกมากเลยครับที่ความผิดพลาดทั้งหลายทำให้เกิดรูปแบบใหม่ๆ คือ ค้นพบวิธีสร้างผลงานในแบบของตัวเองครับ เช่น ถ้าเป็นอุณหภูมิช่วงนี้ก็จะทำแจกันได้ และอีกหลายอย่างครับ ผมทำงานนี้มา 15-16 ปีแล้ว แต่ที่เรียกได้ว่าทำเป็นอาชีพเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้ก็น่าจะเลยช่วง 10 ปีไปแล้วนะครับ แต่เอาจริงๆ แล้วทีคิดว่าสามารถทำงานแก้วได้เลยก็เมื่อ 1 ปีที่ผ่านมานี้เองครับ
Q. งานของคุณอะซุฉิทำให้รู้สึกถึงความอ่อนโยนคล้ายรอยยิ้มนะครับ ก่อนที่จะมาถึงจุดนี้ได้มีการสั่งสมประสบการณ์แบบไหนมาบ้างครับ
งานบางอย่างถึงจะเป็นงานที่ใช้ช่างอาชีพทำแต่ก็ใช้เทคนิคการผลิตแบบ Mass Product ผมก็เลยคิดว่า
ตัวเองก็ไม่มีความจำเป็นต้องทำแล้ว เพราะตัวผมเองทำงานเองเลยตั้งใจว่าจะเลือกเทคนิคที่สามารถเลือกได้ ถ้าไม่ทำงานที่ต่างจากคนอื่นแล้วความหมายในการทำงานของผมก็จะหมดไป ซึ่งผลจากที่คิดแบบนั้นทำให้เกิดรูปแบบงานแบบนี้ขึ้น คือ การทำงานเป่าขึ้นรูปโดยใช้แม่แบบที่เน้นเรื่องผิวสัมผัสครับ
อาจเป็นเพราะผมทำงานคนเดียวเลยอยากให้จบที่รุ่นผมอย่างสวยงาม คือผมคิดอยู่เสมอว่า ผมอยากสร้างผลงานไปด้วยกันกับคนที่ซื้องานหรือคนที่นำงานผมไปขาย จะยิ่งดีเลยถ้าท้ายที่สุดแล้วก็ตายจากไปด้วยกัน และเพราะว่าตัวผมเองทำงานคนเดียว ผมคิดว่าผมต้องไม่ทำวิธีเดียวกันกับคนอื่น เพื่อให้สื่อไปถึงคนที่ซื้องานหรือคนที่นำงานผมไปขายด้วยครับ ตัวผมเลือกอาชีพที่ต้องทำงานคนเดียวแต่ด้วยนิสัยขี้ขลาด ก็เลยอาจต้องค้นหาความหมายในการทำงานคนเดียวครับ
Q. อารมณ์ของชิ้นงานแบบนี้ได้ใส่ความหมายการสร้างงานของตัวเองไว้ใช่ไหมครับ
การหลอมแก้วให้สวยด้วยการใช้เตาส่วนตัวนั้นเป็นเรื่องยากครับ แล้วก็ไม่ใช่ว่าแก้วที่หลอมสวยจะออกมาสวยงามนะครับ นอกจากวิธีหลอมแล้ว ผมเชื่อว่ายังมีเทคนิคและอุปกรณ์เครื่องมือ อุณหภูมิที่ใช้หลอม
ซึ่งสิ่งเหล่านี้หากแตกต่างกันเพียงนิดเดียวก็จะส่งผลไปถึงอารมณ์ของชิ้นงานที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเองด้วยครับ
Q. ตอนที่คุณอะซุฉิทำงานอยู่ มีต้องใส่ใจเรื่องอะไรบ้างครับ
ชิ้นงานบางอย่างที่ผมคิดว่าไม่ผ่านแต่กลับเป็นที่ยอมรับ ดังนั้นงานอะไรที่ทำพลาดไปแล้ว ผมจะพยายามทำให้เป็นรูปร่างทั้งหมดเท่าที่ทำได้ แล้วส่วนใหญ่ผมจะนำรูปแบบที่เกิดจากในนั้นไปใช้ในชิ้นงานอื่นครับ แต่จากสภาพแวดล้อมที่อยู่คนเดียว ต้องตัดสินใจอะไรเอง ทำให้โลกของการสร้างสรรค์ผลงานแคบลง ของที่คิดว่าดีก็จะมีรูปแบบหรือลักษณะพิเศษที่บอกกลายๆว่าเป็นของดี แต่สำหรับตัวผมแล้วยังมีขอบเขตการทำความเข้าใจอย่างที่คนทั่วไปมองได้ค่อนข้างแคบครับ
Q. มีอะไรที่ได้สืบทอดต่อจากคุณพ่อที่เป็นช่างทำแก้วเหมือนกันบ้างไหมครับ
ตอนเด็กๆ ผมไม่มีความคิดว่าจะสืบทอดงานเป่าแก้วเลยครับ แต่ก็ได้เห็นคุณพ่อตอนทำงานอย่างใกล้ๆ มาตลอด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องปริมาณงานที่ได้รับหรือท่าทางตอนมุ่งทำงาน ผมคิดว่าไม่มีทางได้เท่าคุณพ่อเลยครับ ซึ่งความต้องการที่อยู่ในใจลึกๆทำให้ไม่พอใจในสภาพปัจจุบัน ต้องมุ่งไปข้างหน้าเรื่อยๆ ความรู้สึกนี้ขาดไม่ได้เลยครับ
โซตะ อะซุฉิ(Sota Azuchi)
อาชีพช่างทำแก้ว เกิดในปี ค.ศ. 1979 เป็นช่างทำแก้วแบบเป่าที่ Hida-Takayama งานมีลักษณะเด่นอยู่ที่ผิวสัมผัสและเสน่ห์แห่งความอบอุ่นที่ทำให้สบายใจ
ผลงานของคุณ อะซุฉิจัดวางอยู่ที่ Yawai YA ที่ Hida-Takayama (https://yawaiya.amebaownd.com/）และที่ โตเกียวที่ร้าน SML Nakameguro (http://www.sm-l.jp/) ที่โตเกียว
