ใครจะไปญี่ปุ่นช่วงนี้บ้างเอ่ย ถ้ายังคิดไม่ออกว่าจะซื้ออะไรกลับเมืองไทย เก็บตุ๊กตา ‘ดารุมะ’ เอาไว้ในอ้อมใจด้วยนะคะ รับรองเป็นของฝากที่กิ๊บเก๋ไม่ซ้ำใครแน่ๆ

 

ตุ๊กตา ดารุมะ

 

ในสมัยก่อน หาซื้อดารุมะได้ในช่วงปีใหม่เท่านั้นเพราะมีวางขายในช่วงต้นเดือนมกราคมในตลาดตามศาลเจ้า แต่ปัจจุบันนี้ดารุมะหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายของที่ระลึก และมีขายทั้งปี หาง่าย ซื้อง่าย แน่นอนค่ะ

จริงๆ แล้ว ตุ๊กตาดารุมะไม่ได้เป็นเพียงของที่ระลึก เครื่องราง หรือของเล่น สำหรับคนญี่ปุ่นแล้วมันมีความหมายมากกว่านั้นค่ะ เพราะดารุมะคือสัญลักษณ์แห่งการมีอายุยืน ความพยายาม และความโชคดี

ส่วนเรื่องต้นแบบของดารุมะนั้น มีเรื่องเล่าต่อๆ กันมาค่ะว่าคือนักบวชชาวอินเดียผู้หนึ่งซึ่งมีหนวดเคราและมักสวมเสื้อคลุมสีแดง ท่านต้องการพบแสงสว่างทางธรรม จึงนั่งสมาธิเป็นเวลายาวนานหลายปีจนประสบความสำเร็จ ท่านมีชื่อในภาษาญี่ปุ่นว่าเทพเจ้าดารุมะหรือดารุมะไดชิ

 

การเปรียบเทียวส่วนต่างๆ ของตุ๊กตาดารุมะ

 

ตุ๊กตา “ดารุมะ” ทำมาจากกระดาษวาชิ ส่วนใหญ่มีสีแดง ข้างในกลวง แต่ตรงส่วนก้นหนัก มันจึงเหมือนตุ๊กตาล้มลุก ลักษณะเด่นที่เห็นได้ชัดอีกอย่างคือไม่มีลูกตาดำ ถึงอย่างนั้น ดารุมะก็มีคิ้วหนาและมีหนวดเคราที่เล่าเรื่องส่วนประกอบบนใบหน้าที่มีความหมายลึกซึ้งซ่อนเอาไว้อยู่ด้วยนะคะ

คิ้วของดารุมะเปรียบเสมือนนกกระเรียนสองตัวที่หันหน้าเข้าหากันและกำลังกางปีก ส่วนหนวดที่แก้มทั้งสองข้างคือเต่า คนสมัยก่อนเชื่อกันว่านกกระเรียนและเต่ามีชีวิตอยู่ได้เป็นพันๆ ปี พวกมันจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืน ความโชคดีและความสุขสงบ นอกจากนี้ดารุมะยังมีเคราที่มีลักษณะเหมือนต้นสน ส่วนขีดที่ลำตัวเหมือนลำต้นไผ่และมีจมูกเป็นสัญลักษณ์ของลูกบ๊วย ซึ่งทั้งสามสิ่งก็เป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาวอีกเช่นกัน

ส่วนเรื่องลูกตาดำของดารุมะนั้น ที่ไม่มีก็เพราะเจ้าของดารุมะต้องเป็นผู้แต้มเองค่ะ โดยวิธีการแต้มก็ไม่ยากเลย ให้แต้มตาด้านซ้ายก่อนและตั้งจิตอธิษฐานถึงสิ่งที่มุ่งหวังเอาไว้ เมื่อสมหวังแล้วจึงให้แต้มดวงตาอีกข้างเพื่อฉลองความสำเร็จ เรียกว่าเป็นของฝากที่ผู้รับมีส่วนร่วมด้วย

ว่ากันเรื่องสีสันแล้ว ดารุมะส่วนใหญ่มีสีแดง เพราะเชื่อกันว่าท่านดารุมะไดชิสวมผ้าคลุมสำหรับนักบวชที่มีสีแดง แต่ความจริงแล้วรู้มั้ยคะว่าดารุมะมีหลายสีหลายแบบด้วยล่ะ ขึ้นอยู่กับสถานที่ผลิตประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่น จะยกตัวอย่างให้ฟังค่ะ

 

ชิซูโอะกะฮิเงะดารุมะ

 

เมืองที่ได้ชื่อว่าผลิตดารุมะมากที่สุดในประเทศญี่ปุ่นคือเมืองทะกะซะกิในจังหวัดกุนมะ ซึ่งช่างฝีมือได้สร้างสรรค์ตุ๊กตาดารุมะด้วยมือทีละตัวๆ มาตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 17 ดารุมะจากที่นี่เป็นสีแดงเสียส่วนใหญ่ คิ้วเป็นรูปนกกระเรียนและหนวดที่แก้มเป็นรูปเต่า ด้านล่างใบหน้ามีอักษรจีนหรือตัวคันจิเขียนเอาไว้ว่า “ฟุคุ” ซึ่งแปลได้ง่ายๆ ว่า “ความโชคดี” ดังนั้น จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า “ฟุคุดารุมะ” ที่นี่มีช่างฝืมือมากเสียจนต้องตั้งสหภาพผู้ทำดารุมะเมืองทะกะซะกิขึ้นมาเลยนะคะ แถมยังมีการเปิดให้นักท่องเที่ยวและผู้สนใจฝึกทำดารุมะกันอย่างแพร่หลายด้วย ตลาดที่โด่งดังและมีดารุมะวางขายเยอะที่สุดก็อยู่ที่เมืองทะกะซะกิในจังหวัดกุนมะนี่ล่ะ

ในจังหวัดชิซูโอกะ มีการทำดารุมะโดยใช้ขนจริงๆ มาทำเป็นคิ้ว หนวด และเครา โดยมีชื่อเรียกตรงตัวว่า “ชิซูโอกะฮิเงะดารุมะ” (ฮิเงะ แปลว่า ขน) ซึ่งก็ทำกันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 และยังคงเป็นรุ่นที่ได้รับความนิยมจนกระทั่งปัจจุบัน

 

ซุสุกะวะดารุมะ

 

“ซุสุกะวะดารุมะ” ผลิตในจังหวัดชิซูโอกะเหมือนกันค่ะ ดูผ่านตาก็อาจจะไม่เห็นความแตกต่างจากชิซูโอกะดารุมะที่เพิ่งกล่าวถึงสักเท่าไหร่ แต่ถ้าเอามาเปรียบเทียบกัน ก็จะเห็นเลยว่าซุสุกะวะดารุมะหน้าตาหวานละมุนกว่าเยอะ

 

มัตสึโมะโตะดารุมะ

 

“มัตสึโมะโตะดารุมะ” ของเมืองมัตสึโมะโตะ มีคิ้วและหนวดเป็นรูปทรงกลมที่ทำจากขนจริงๆ เลยล่ะค่ะ เชื่อกันว่าขนที่ขดเป็นก้อนกลมๆ จะทำให้เงินทองและความโชคดีวนเวียนอยู่ในบ้าน ไม่มีวันหายออกไปไหน

 

มัตสึกะวะดารุมะ

 

ที่เมืองเซ็นได ตุ๊กตาดารุมะซึ่งทำที่นั่นมีชื่อเรียกว่า “มัตสึกะวะดารุมะ” ซึ่งทำมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 โดยซามูไรที่มีชื่อว่า โทะโยะโนะชิง มัตสึกะวะ  ด้านหน้าของตุ๊กตาจะทาสีน้ำเงินซึ่งเป็นสีของท้องฟ้าและน้ำทะเล ส่วนด้านหลังมีสีแดง คิ้วของดารุมะเมืองนี้ทำจากขนจริงๆ อีกเช่นกัน ที่สำคัญ ดารุมะของที่นี่มีตาดำเพราะอยากให้ผู้รับสามารถมองเห็นเรื่องดีร้ายอย่างชัดเจน และเตือนให้ระลึกถึงมะสะมุเนะ ดะเตะ ซามูไรในตระกูลดะเตะ ซึ่งเป็นตระกูลดังและมากอิทธิพลของญี่ปุ่นทางเหนือในสมัยโบราณ เพราะเขาชนะศึกหลายต่อหลายครั้งทั้งๆ ที่มีดวงตาเพียงดวงเดียว ปัจจุบันมัตสึกะวะดารุมะนับเป็นของฝากชิ้นหนึ่งที่ได้รับความนิยมจากเซ็นไดเลยล่ะค่ะ

 

ดารุมะ

 

ได้ทราบประวัติของตุ๊กตาดารุมะกันแล้ว ถ้ามีโอกาสไปญี่ปุ่น ลองหาซื้อตุ๊กตาดารุมะมาสักตัวสองตัวนะคะอย่าลืมแนบวิธีแต้มดวงตาดารุมะให้ผู้รับด้วย รับรองชื่นอกชื่นใจทั้งผู้ให้ผู้รับแน่นอน.

 

TAGS

LIKE & SHARE

ชอบเรื่องนี้จนต้องบอกต่อ