“Ohayo gozaimasu” ไม่ได้ใช้ทักทายแค่ ‘ตอนเช้า’ เสมอไปนะ!

ถ้าใครเคยดูหนังหรืออนิเมะญี่ปุ่น เชื่อว่าต้องเคยได้ยินคำว่า「おはよう」 (โอฮาโย) หรือ「おはようございます」(โอฮาโยโกไซมัส) ที่คนญี่ปุ่นจะใช้ทักทายเมื่อเจอกันในตอนเช้า แต่จริง ๆ แล้วการใช้คำนี้ในญี่ปุ่นกว้างกว่านั้น และบางทีก็อาจจะพูดตอนเย็นได้เหมือนกัน นั่นก็เพราะว่า “Ohayo gozaimasu” จริง ๆ แล้วไม่ได้หมายถึง ตอนเช้า แต่หมายถึง การเริ่มต้นใหม่ คนญี่ปุ่นจึงใช้คำนี้ทักทายเมื่อเริ่มต้นทำงานหรือเจอกันครั้งแรกของวันนั่นเอง ต่อไปเรามาพูดถึงความหมาย ที่มา และวิธีการใช้ของ “Ohayo gozaimasu” กันดีกว่า

คำว่า “โอฮาโยโกไซมัส” มีความหมายอย่างไรในภาษาญี่ปุ่น?

หากเขียนด้วยตัวอักษรคันจิจะเป็น「御早う御座います」ซึ่งปกติแล้วการเขียนด้วยตัวอักษรคันจิจะพบได้น้อยในชีวิตประจำวัน “โอฮาโยโกไซมัส” เป็นรูปสุภาพของคำว่า “โอฮาโย” เกิดจากการเปลี่ยนเสียงในคำว่า「おはやく」(โอฮายะคุ ; เร็ว, แต่เช้า) เป็นเสียง ウ (อุ)  ส่วนคำว่า「ございます」 (โกะไซมัส ; มีอยู่, เป็นอยู่) เป็นคำสุภาพของคำว่า「あります」(อาริมัส ; มีอยู่, เป็นอยู่)

ที่มาของคำว่า “โอฮาโยโกไซมัส”

ที่มาของคำว่า “โอฮาโยโกไซมัส” นั้นมีข้อสันนิษฐานต่าง ๆ มากมาย แต่หนึ่งในข้อสันนิษฐานที่ได้รับอิทธิพลมากที่สุดคือ คำนี้มีต้นกำเนิดมาจากการแสดงคาบูกิ ว่ากันว่าในวงการคาบูกิ คำว่า “โอฮาโยโกไซมัส” ถูกเปลี่ยนถูกย่อมาจากคำว่า「お早いお着きでございます」(โอฮาไย โอะ ซึกิ เด โกไซมัส ; มาถึงเร็วกว่ากำหนด, มาถึงก่อนเวลาที่กำหนด) มีเรื่องเล่าว่าคนเบื้องหลังหรือเด็กฝึกงานใช้กับนักแสดงที่มาถึงเร็วกว่ากำหนดเพื่อฝึกซ้อมหรือเตรียมตัว ใช้เป็นคำพูดในการเอาใจใส่นักแสดง อีกทั้งยังใช้เพื่อสื่อถึงการให้เกียรติต่อผู้นำการแสดงที่มาถึงช้าเพราะแสดงเป็นคนสุดท้าย

คำว่า “โอฮาโย” ใช้ได้จนถึงเวลาไหน?

คำว่า“โอฮาโย” มักจะใช้เป็นคำทักทายในช่วงเวลายามเช้าเป็นหลัก เพราะเป็นแค่คำทักทายที่ใช้กันเป็นประจำทุกวัน ก็เลยอาจจะไม่ค่อยมีโอกาสที่จะได้คิดอย่างจริงจังเกี่ยวกับคำนี้เท่าไร ช่วงเวลาที่ให้ใช้ “โอฮาโยโกไซมัส” ไม่ได้มีกฎที่ชัดเจน แต่ปกติจะพูดกันประมาณ 9 โมงเช้า – 10 โมงเช้า  แต่ในกรณีที่ได้รับคำทักทายว่า”โอฮาโยโกไซมัส” จากอีกฝ่าย ถึงแม้ตอนนั้นจะไม่ใช่ตอนเช้าก็ต้องตอบกลับด้วย “โอฮาโยโกไซมัส” เช่นกัน

แต่ถ้าหากอีกฝ่ายพูดว่า “โอฮาโยโกไซมัส” แต่เราตอบกลับไปว่า “คอนนิจิวะ” เพราะว่าเวลาในตอนนั้นผ่านช่วงเช้ามาแล้ว ก็อาจจะทำให้อีกฝ่ายรู้สึกว่า “กำลังถูกจับผิด” หรืออาจได้รับคำตอบเหน็บแนมในเชิงที่ว่า “คิดว่าตอนนี้กี่โมงแล้ว” เป็นต้น เพราะฉะนั้นวิธีการตอบกลับอีกฝ่ายด้วยคำพูดเดียวกันนั้นเป็นทางที่ดีกว่า 

แต่จริงๆ แล้ว “โอฮาโยโกไซมัส” ก็สามารถใช้ในเวลาอื่นได้เหมือนกันนะ

อาจมีบางกรณีที่ใช้ “โอฮาโยโกไซมัส” ในเวลาอื่นนอกจากตอนเช้าได้เช่นกัน ตัวอย่างเช่น วงการโทรทัศน์ ร้านสะดวกซื้อ โรงแรม หรือร้านอาหาร ซึ่งเป็นงานที่ต้องทำงานตลอด 24 ชั่วโมง หรือการทำงานเป็นกะในช่วงเวลาต่าง ๆ จึงมักจะมีวัฒนธรรมการใช้คำว่า “โอฮาโยโกไซมัส” เป็นคำทักทายเมื่อเจอกันครั้งแรกของวันโดยที่ไม่ได้สนใจเรื่องของเวลา เนื่องจากงานลักษณะนี้เวลาเริ่มทำงานในหนึ่งวันจะแตกต่างกันไปตามแต่ละอาชีพนั่นเอง