ความทรงจำสีจางถึงคุณอิซาโอะ ทาคาฮาตะ

ฉันเคยเขียนบทความค้างไว้เมื่อปีก่อน หลังจากเดินทางกลับมาจากญี่ปุ่น ฉันเปิดดูดีวีดีเรื่อง Only Yesterday อีกครั้ง พร้อมจดบันทึกบทพูดที่ชอบจากแอนิเมชันเรื่องนี้เอาไว้

Only Yesterday (1991) ดัดแปลงมาจากการ์ตูนชื่อเดียวกัน (ชื่อภาษาญี่ปุ่นคือ โอโมฮิเดะโปโระโปโระ /おもひでぽろぽろ) ภาพยนตร์แอนิเมชันเรื่องนี้กำกับโดย อิซาโอะ ทาคาฮาตะ (Isao Takahata, 1935-2018) ผู้ร่วมก่อตั้งสตูดิโอผลิตแอนิเมชันชื่อดังระดับโลกอย่าง Studio Ghibli ร่วมกับ ฮายาโอะ มิยาซากิ (Hayao Miyazaki) อิซาโอะ ทาคาฮาตะ เคยสร้างชื่อจากผลงานกำกับแอนิเมชันหลายต่อหลายเรื่อง รวมทั้ง “สุสานหิ่งห้อย” (Grave of the Fireflies) ที่สะท้อนความสูญเสียและผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ผ่านชีวิตอันยากลำบากของเด็กชายและเด็กหญิงสองพี่น้องในเมืองโกเบที่ทำให้ผู้ชมทั่วโลกต้องน้ำตาซึม

เมื่อได้รู้ข่าวการจากไปของผู้กำกับวัย 82 ปีท่านนี้ ฉันก็นึกอยากเปิดดูแอนิเมชันของ อิซาโอะ ทาคาฮาตะ และเขียนบทความที่ค้างไว้ให้จบ

คนเราส่วนใหญ่มักชอบนึกถึงเรื่องในอดีต ทั้งเรื่องสุขและเรื่องทุกข์ เพราะการหวนกลับไปคิดถึงเรื่องเล็กๆ น้อยๆ เหล่านั้น บางครั้งนำความอิ่มเอมใจมาให้ได้อย่างไม่น่าเชื่อ คงเหมือนกับเรื่องราวที่ อิซาโอะ ทาคาฮาตะ หยิบเอามาเล่าและตีความไว้ใน Only Yesterday

“ทาเอโกะ” สาวออฟฟิศวัย 27 ปี ผู้เป็นตัวละครหลักของ Only Yesterday พาผู้ชมอย่างฉันเดินทางไปยังชนบทที่มีทิวทัศน์งดงาม นอกจากจะไปพักร้อนและพักใจจากความวุ่นวายของโตเกียว เธอยังไปช่วยงานเกษตรกรที่จังหวัดยามากาตะ  ที่นั่นทาเอโกะได้พบกับ “โทชิโอะ” ชายหนุ่มที่ลาออกจากงานออฟฟิศมาทำสวนออร์แกนิคร่วมกับเพื่อน และในระหว่างนั้นเอง ความทรงจำสีจางๆ สมัยเด็กของทาเอโกะก็ย้อนกลับมา ทำให้ฉันได้รู้จักตัวตนของเธอผ่านเรื่องเล่าในวัยเยาว์

เหตุผลหนึ่งที่ทำให้ฉันมักคิดถึงแอนิเมชันเรื่องนี้ ก็เพราะปีก่อนโน้นฉันขอลาพักร้อนและเดินทางไปช่วยงานเกษตรกรในจังหวัดยามากาตะมาเหมือนกัน ขณะที่ทาเอโกะช่วยชาวสวนเก็บดอกคำฝอยสีเหลืองเพื่อนำไปทำสีย้อมผ้า ฉันก็ช่วยชาวสวนเก็บเชอร์รี่บรรจุลงกล่อง

อย่างที่เกริ่นไปว่าเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ในอดีตบางครั้งก็สร้างความพึงพอใจให้กับเราได้ ใช่ค่ะ…ความรู้สึกขณะที่ได้เห็นภาพเคลื่อนไหวของทาเอโกะในซีนเก็บดอกไม้สีเหลืองมันซ้อนทับกับประสบการณ์ส่วนตัวในอดีตของฉัน และยังวนเวียนอยู่ในความทรงจำเสมอ เหมือนกับที่ทาเอโกะพูดไว้ประมาณว่า เรื่องในอดีตยังอยู่ในหัวของเธอเหมือนกับหนังที่ฉายซ้ำอยู่ในโรงภาพยนตร์ครั้งแล้วครั้งเล่า

…เช่นเดียวกับผลงานโดย อิซาโอะ ทาคาฮาตะ ที่จะประทับอยู่ในใจฉันตลอดไป